Przekładaniec

Przekładaniec to tom zawierający utwory sceniczne oraz scenariusze filmowe i telewizyjne Stanisława Lema. Dwa spośród z nich – adaptacje filmowe Pamiętnika znalezionego w wannie i Kataru – zostały dokonane przy współpracy Jana Józefa Szczepańskiego. Widowiska – szczególnie te z serii o profesorze Tarantodze – to utwory pełne groteskowego humoru, podobnie jest z brawurowym tytułowym Przekładańcem, który posłużył za scenariusz świetnego filmu Andrzeja Wajdy. Czytelnik będzie mógł ocenić nadzwyczajną „filmowość” utworów Lema, ale dla reżyserów autor to zdradliwy – może dlatego tak niewiele jego dzieł umiano do dziś przedstawić na ekranie.

Kiedy ostatnio, parę lat temu, wyraziłem zgodę na produkcję w telewizji zachodnioniemieckiej widowiska, opartego na Wyprawie profesora Tarantogi, wówczas zażądałem bardzo wysokiego honorarium. Było ono tak ogromne, iż oni protestowali, wyjaśniając mi, że nie ma w ogóle takiej stawki. Odpowiedziałem im wtedy, że to nie jest żadna stawka, tylko nawiązka za ból, bo wiedziałem, że potwornie to sknocą. I wie Pan, co zrobili? Potwornie sknocili! fragment z książki Tako rzecze… Lem

Trudno przychodzi nazwać jakimś zbiorczym terminem teksty zamieszczone w tym tomie. Są pośród nich utwory sceniczne, są scenariusze filmowe oryginalne i oparte na istniejących już powieściach, jest wreszcie słuchowisko radiowe. Lem swym utworom spoza prozy narracyjnej i eseistyki nie poświęcał zwykle zbytniej uwagi; powstawały jakby na marginesie jego twórczości, drukowane były zazwyczaj w tomach zawierających poza nimi opowiadania – tych tomach „sylwicznych” i różnorodnych, jak […]